Milgram Deneyi

Milgram Deneyi
Belki duymuş olanlarınız vardır milgram deneyini; tarihin en sarsıcı sonuçlarına sahip deneylerinden biri olarak kabul görmüş, sonuçlarına ilişkin tüm öngörüleri de yıkmış ve kişinin otorite ile ilişkisi bakımından korkunç bir tablo çizmiştir.

Deneyi bilmeyenler için kısaca izah etmeye çalışayım; deneyde sınanan kişinin değer yargıları, vicdanı ile çelişen durumlarda otoritenin ne derece etkili olacağıdır.

"Otoriteye itaat deneyi" olarak da bilinen milgram deneyinde gönüllülerden oluşan katılımcılara "cezanın öğrenmedeki rolünün" sınanacağı bilgisi verildi.

Katılımcılar "öğretmen" rolünü üstlenecek; otoriteyi simgeleyen ve deneyin asıl amacını oluşturan figür "deney gözlemcisi" öğretmenin yanında yer alıp talimat verecek; öğretmenin sorduğu soruları yanıtlamakla yükümlü bir başka odada bulunan fakat seslerini duyabildiği "öğrenci" yer alacaktı.

Öğretmenin sorduğu ve öğrencinin bilemediği her soru için ceza "elektroşok"tu ve öğrencinin nasıl bir acı çekeceğini anlamak için öğretmene yani gerçek katılımcıya deney öncesinde 45 voltluk elektrik şoku uygulandı. Yani katılımcı karşısındaki kişinin çekeceği acıdan haberdar edildi. Her yanlış cevapta bu elektroşok miktarı artacaktı. İşte asıl sorun katılımcıların ne kadar ileri gideceğiydi...


Deney hakkında tam bilgi almak ve sonuçlarını öğrenmek için şu yazıyı sonuna kadar sabırla okumanızı öneririm: http://arsiv.ntvmsnbc.com/news/469972.asp


Karşısında hiç tanımadığı kişinin çığlıklarını duyan, acı çektiğinden haberdar olan birinin bu deneye devam etmeyeceğini düşünürsünüz muhtemelen ama deneyi sonuna kadar devam ettirenlerin oranı o kadar fazla ki...


Bu deneyden yola çıkarak insanları bu davranışa iten sebepler hakkında neler söyleyebiliriz? İçgüdüsel midir otorite karşısında itaat etme eğilimi yoksa öğrenilmiş bir davranış mı?

İnsan hangi noktada kendi değerlerini bir kenara bırakıp tamamen karşısındaki güce teslim olur?